Türkiyədə Bələdiyyə sistemi

Mən sizə bu seçkinin siyasi tərəfindən söz açmayacağam, məqsədim sistem haqqında danışmaqdır.

Türkiyədəki Yerəl (Bələdiyyə) seçki sistemi çox unikal bir sistemdir. Seçici yaşadığı yerə görə 3 fərqli formada səs verir. Məsələn: Türkiyədə rəsmi olaraq 81 İl (vilayət) var. Bunların da 30-nun Böyükşəhər statusu var. 

Deyək ki, İzmirdə yaşayan seçici seçki məntəqəsinə daxil olduqda 1 yox, 5 fərqli bülleten alır. 

Bir qədər bizim sistemə bənzər icra hakimi tipində valiliklər və kaymakamlar (vali nümayəndəsi) da var ki, valiləri illərə (vilayətlərə) Prezident təyin edir və səlahiyyətləri elə də geniş deyil, tam səlahiyyəti yalnız polis üzərində var. 

Kaymakamları (vali nümayəndələrini) isə valilər ilçelere (şəhərlərə) təyin edir. 

Kaymakamlar bələdiyyə başqanının razılığı olmadan ciddi bir iş görə bilməz. 

Bundan başqa, əgər bələdiyyə başqanı cinayət törədərsə, Prezident tərəfindən qəyyum təyin olunur. Yox, bələdiyyə başqanı istefa verərsə və ya ölərsə, məclis üzvləri arasından yeni başqan seçilir.

Seçkilərdə isə bələdiyyə başqanları və məhəllə başqanları (muhtarlar) majoritar qaydada, məclis üzvləri isə D'hont sisteminə uyğun seçilir.

Millət vəkilləri və dövlət məmurları bələdiyyə başqanı və ya məclis üzvü seçilərsə iki mandatdan birini seçməlidirlər.

Yerli əhalidən toplanan vergilər, partiyaların təşkilatlarına verilən pullar, ərazilər, alqı-satqı və s. məsələlərin səlahiyyəti tam olaraq bələdiyyələrdədir. 

Bu da bələdiyyə seçkilərinə xüsusi maraq qatır.