Ərdoğan: “Netanyahu tərəf müqabilimiz ola bilməz, onu silib atdıq”
04-11-2023 20:43 / Bu xəbər 1236 dəfə oxundu
Türkiyə Prezidenti Qəzzada baş verənlərə görə Qərbi ittiham edib
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qazaxıstan səfərindən qayıdarkən yerli jurnalistlərin suallarını cavablandırıb.
O, İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu haqda sərt danışıb.
Ərdoğan Ər-Riyadda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının zirvə toplantısında atəşkəsə nail ola biləcəklərini deyib: "Bu atəşkəsdə prosedur və mahiyyət baxımından nələrin olmasına dair ilkin iş görəcəyik. Sammitdə əsas məsələ ilə bağlı təqdimatlarımız olacaq. Ümid edirik ki, atəşkəs üçün şərtləri buna uyğun irəli sürəcəyik. Təbii ki, burada İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv ölkələrin mövqeyi çox önəmlidir”.
İsrailin çox səhv addım atdığını vurğulayan Ərdoğan deyib ki, Təl-Əviv bu qərarıyla əslində öz gələcəyini qaraldıb: "Bu, təkcə İsraili deyil, İsraildən kənardakı uzantılarını da narahat edən bir vəziyyətdir. İndi əsas məsələ bir addım geri çəkilib, dayanmaqdır”.
O bildirib ki, indiki vəziyyətin yaranmasında bir nömrəli məsul şəxs İsrailin Baş naziri Netanyahudur: "İndiyə qədər İsraildə Netanyahuya qarşı çıxışlar olub. Ən əsası isə BMT-də Qəzzada fövqəladə atəşkəs tələbi ilə keçirilən səsvermədə 121 ölkə İsrailə qarşı çıxdı. Sadəcə, 45 ölkə bitərəf qaldı, 14 ölkə isə İsrailin tərəfinə keçdi. Amerikanı bir kənara qoysanız, İsrailin tərəfində heç kim yoxdur. Bu nəyi göstərir? İstədiyiniz qədər silahınız, istədiyiniz qədər pulunuz olsa da, azdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatında keçirilən səsvermə bu baxımdan çox əhəmiyyətli idi”.
"Əslində, bu səsvermə hesabat vərəqəsidir. Bu hesabat kartında İsrail uğursuz oldu və keçid qiyməti almadı. Təəssüf ki, atəşkəs nöqtəsində hazırda Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olan ölkələr ikiyə bölünüb. BMT-də səsvermədə iştirak edən 121 ölkə, məncə, sağlam şəkildə atəşkəs istəyənlərdir. 45 ölkə istəsə də, istəməmək nöqtəsindədir. 14 ölkə atəşkəsə "yox” deyir. Dünyada belə bir quruluş var”, – deyə Ərdoğan qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, savaşdan bir aya yaxın zaman keçib, amma proses İsrailin zərərinə gedir: "İsrail bu qəddar addımı öz gücü ilə atmadı. Amerika deyəndə yada Amerikanın özü gəlməməlidir. Məncə, Amerikaya Qərb daxilində qiymət vermək lazımdır. Bütün Qərb, xüsusilə Amerika indi İsrailin tərəfindədir. Biz Qəzzanın 1967-ci il sərhədləri daxilində, coğrafi bütövlüyü ilə, müstəqil Fələstin dövlətinin ayrılmaz hissəsi olan, paytaxtı Şərqi Qüds olan dinc bir bölgə olmasını istəyirik. Bütün liderlərlə bu məsələləri danışırıq və onlara deyirik ki, bölgədə ədalətli və davamlı sülh bərqərar olmayınca regionda sülh olmayacaq”.
"İsrailin qırğınlarına göz yuman, arxasında duran, hətta müdafiə etdikləri dəyərləri pozmaq riskinə girən dövlətlər də bunun fərqindədirlər. Əvvəllər göz yumduqları qətliamları xatırlayanda boyun əyən Qərb dövlətləri Qəzza qətliamına münasibətlərindən biabırçılıqla əzilirlər. Biz hayqırırıq ki, ədalət haradadır? Sülhü qorumaq üçün yaradılan beynəlxalq təşkilatlar haradadır? Hüquq müdafiəçiləri hanı? Baxırsan ki, dövlət idarəçiləri sussalar da, xalq susmur. Avropa küçələrindəki bütün qadağalara, maneələrə baxmayaraq, insanlar meydanlarda ədalət tələb edir”, – Türkiyə Prezidenti belə deyib.
Hazırda İsrail rəsmiləri ilə əlaqəsi olmadığını söyləyən Ərdoğan Milli Kəşfiyyat Təşkilatının rəhbəri İbrahim Kalının İsrail tərəfi ilə görüşdüyünü vurğulayıb: "Təbii ki, o, Fələstin və HƏMAS-la da danışıqlar aparır. Bunu sizə deyim: Netanyahu artıq bizim tərəf müqabilimiz – danışa biləcəyimiz biri deyil. Onu silib atdıq. Bu məsələ ilə bağlı İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının zirvə toplantısında keçirəcəyimiz görüşlərdə qərar verəcəyəm”.
"Bundan başqa, xüsusən də beynəlxalq diplomatiyada əlaqələrin tamamilə kəsilməsi mümkün deyil. Ona görə də xarici işlər naziri Hakan Fidan, Milli Kəşfiyyat Təşkilatının rəhbəri İbrahim Kalın və digər nazir dostlarımla birlikdə diplomatiyanın bütün imkanlarından istifadə edirik və bundan sonra da istifadə edəcəyik. Bizim əsas məqsədimiz İsrail-Fələstin məsələsində yekun sülhün bərqərar olmasıdır. Biz bunun üçün təşəbbüslər göstəririk, düsturlar hazırlayırıq və bunu davam etdirəcəyik”, – deyə Türkiyə Prezidenti əlavə edib.
O, Avropa İttifaqının son proseslərdə "çox qəribə və ardıcıl olmayan” rol oynadığı qənaətindədir: "Avropa İttifaqı ədalətli yanaşma ortaya qoymadı. Təəssüf ki, bu müddətdə nə İngiltərə, nə Almaniya, nə İtaliya, nə də Fransa ədalətli yanaşma nümayiş etdirdi. Yəni Avropa İttifaqından belə bir şey gözləmək mümkün deyil. Türkiyə kimi bir ölkəni 50 ildən artıqdır ki, qapıda saxlayan belə bir qurumdan başqa nə gözləmək olar? Ona görə də ədalətli dünyanın mümkün olduğunu desək də, Avropa İttifaqından söz düşəndə ədalətli münasibət gözləmək lazım deyil”.
"Yadınızadırsa, demişdim, bunların hamısının İsrailə borcu var. Amma Türkiyənin İsrailə heç bir borcu yoxdur. Bundan aydın ifadə yoxdur. İndi Almaniya borcunu ödəyə bilmir. Çox aydındır. Başqaları da belədir. Qanunumuzun çox inkişaf etdiyi orada bəzi siyasətçilər: "İsrailə borcumuz var, bu borcu açıq şəkildə ödəyirik”, – deyirlər. Ad çəkməyəcəm. Çox səmimi olduğum alman siyasətçi "borc içindəyik” deyir. Ortada Holokost nümunəsi var. Bu gün Avropada ikili standartların, prinsipsizliyin, qanunsuzluğun tarixi yazılır”, – o bildirib.
Ərdoğan onu da deyib ki, İsveç PKK terror təşkilatının fəaliyyəti ilə bağlı indiyədək heç bir tədbir görməyib: "Heç bir addım atılmır. Bizim borcumuz bu məsələni ilk növbədə parlamentə çıxarmaq idi və bunu etdik. İndi parlamentdəki dostlarımız və Xalq Alyansı olaraq orada işimizi davam etdirəcəyik. Ötən gün NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mənə kiçik bir təşəkkür mesajı göndərdi. O da bu araşdırmaları yaxından izləyir. Deyir ki, mənim bu məsələni parlamentə göndərməyimi müsbət addım kimi görür”.
